پنبه

پنبه

پنبه را امروزه هم در مصرف های خانگی و هم در مصرف های پزشکی و هم در صنعت نساجی و خیاطی بسیار استفاده می کنند. از کاربرد های پزشکیمی توان برای ضد عفونی کردن و پانسمان ها استفاده نمود به گونه ای که اگر دست شما زخمی شده باشد کافی است که شما مقداری الکول و یا بتادین (پوویدون آیوداین) بر روی آن ریخته و با مالش به زخم خود آن را ضد عفونی و درمان نمایید. در مصرف صنعتی می توان ار پنبه نخ ها و کاموا های بسیار زیبا و با کیفیتی تولید نمود که با رنگ زدن آن ها در بسیاری از لباس های مد روز دنیا استفاده کرد.

پنبه چیست و چگونه به دست می آید؟

پنبه یک لیف بسیار قویی و محکمی می باشد که قسمت آن از جنس سلولز می باشد. پنبه یک مدل محصول کشاورزی می باشد که از الیاف پوشاننده گیاه پنبه (Gossypium) به دست می آید. پنبه در اطراف دانه های گیاه پنبه روییده وی شود که جنس آن پنبه به صورت نرم و پف دار می باشد. این گیاه به دلیل این که پنبه های آن از سلولز تشکیل شده است و دارای حالت پوشانندگی می باشد و تخم ها در وسط این پوشانندگی می باشد، به کمک باد تولید مثل می نماید یعنی باد ها این تخم ها که در درون پنبه ها می باشد را به مناطق دور دست تر برده و گیاه جدیدی از آن دانه ها به وجود می آید. گیاه گنبه بیشتر در مناطق گرم سیری و نیمه گرمسیری می روید که عمده ی تولید آن در قاره آمریکا، افریقا و کشور هند می باشد. بیشترین تنوع پنبه‌های وحشی در کشور مکزیک می باشد و می توان به کشور های استرالیا و آفریقا را کشور های دارای تنوع بالا پس از کشور مکزیک نام برد.
پنبه بسیار گران بها و با اهمیت از نظر اقتصادی می باشد به گونه ای که به آن طلای سفید نیز می گویند. پنبه با توجه به نوع پرورش و محیط و آب وهوای آن منطقه ای که تولید می شود دارای انواع مختلفی می باشد. پنبه به دلیل این دارای جنس سلولزی می باشد پس دارای رنگ های متفاوتی همچون سفید، قهوه ای، زرد و خاکستری می باشد که بهترین آن ها رنگ سفید آن می باشد. هترین مدل پنبه پنبه ای می باشد که دارای الیاف بلندی حدودا بین 3 تا 7 سانتی متر باشد و قطر کمی در اندازه 7 تا 12 میکرن داشته باشد. بهترین رنگ های پنبه برای مصرف به تریتیب سفید، زرد، خاکستری و شفاف است و همچنین حاوی الیاف مرده کمی‌ باشد.
دلیل استفاده از پنبه در بعضی از مصرف ها با وجود این که پنبه همچون پشم در اقثر سایش و رطوبت دوام خود را من از دست می دهد اما دارای قدرت کشش بسیار کمتری می باشد بر خوردار می باشد پس پنبه بهتر بسیار برای استفاده در تار و پود می باشد. پنبه دارای استحکام بسیار زیادی می باشد که در برابر حرارت نیز مقاوم می باشد.
پنبه بر خلاف بقیه جنس ها در این است که در برابر مواد قلیایی مقاومت بالایی می باشد و این مقاومت باعث شده موادی همچون سود سوزآور به آن کوچک ترین آسیبی نرساند. پنبه اصلا در برابر اسید های غلیظ مقاوم نمی باشد و اسید های غلیظ باعث تجزیه آن می شود. نکته بسیار مهمی که شما باید در مورد پمبه بدانید این است که بید روی آن کوچک ترین اثری ندارد ولی به رطوبت بسیار حساس بوده و این شرایط باعث کپک زدن آن می شود و آسیب زیادی در اثر کپک زدن می بیند.

مصارف صنعتی پنبه

از پنبه در نساجی دارای مصرف های بسیار زیباد و گوناگونی می باشد. از این مصارف می توان به تولید پارچه، گلیم، زیلو، قالی و... اشاره نمود. پنبه برای تولید فرش برای تهیه نخ چله و پود به کار می رود.

در هنر فرش پنبه بعنوان مادّه اولیّه برای تهیّه نخ چلّه و پود کاربرد دارد. کاربرد نخ پنبه در صنعت قالی بافی به صورت زیر می باشد:

1- نخ چلّه
2- نخ پود

به طور معمولی اگر بخواهند نخ پنبه را به عنوان پود مورد استفاده قرار دهند آن را رنگ می‌کنند. رنگ بندی این پود های نشان از سایز آن ها می باشد به گونی ای که رنگ های سفید، آبی و قرمز برای پود های ضخیم به کار میرود و برای پود های نازک رنگ های آبی، سفید سورمه ای، قرمز و کرم استفاده می شود ولی شما می توانید با توجه به رنگ مورد نیاز خود آن ها را سفارش به رنگ خود سفارش داده تا آن را رنگ نمایند.
از پنبه برای برای تولید به تیکه قالی رشته های پود چله و خامه (پشم) رشته ها را در 2 جهت s و x می تاباند؛ از ابریشم به صورت چله و پرز و از پشم فقط به عنوان پرز استفاده می کنند. البته در این بین استثنا هایی نیز دیده شده است. مثلا

‌‌‌‌‌‌‌فرش های موزه‌ ی چلسی و اردبیل از ابریشم به عنوان پود استفاده شده است یا در ‌‌‌‌‌‌‌فرش های‌‌ ایلاتی از پشم علاوه بر پرز به صورت چلّه و به صورت پود هم استفاده می شود و به خاطر همین در توضیحات ذیل جهت تاب پشم و ابریشم را برای هر ۳ مورد چلّه، پود و پرز توضیح میدهیم

1- چلّه: چلّه های پنبه ای معمولأ در جهت S، چلّه های ابریشمی در جهت S یا Z و چلّه های پشمی معمولأ در جهت S تاب داده می شوند.
2- پود: پودهای پنبه ای هم در جهت S و هم در جهت Z، پودهای ابریشمی هم در جهت S یا Z و پودهای پشمی معمولأ در جهت Z تاب داده می‌شوند.
3- پرز: خامه‌های ابریشمی در اکثر موارد در جهت Z و به صورت ۲ لا تهیّه می‌شوند ولی گاهی مواقع در جهت S و به صورت ۲ لا یا ۳ لا تهیّه می‌گردند.

تشخیص نخ پنبه و پنبه

برای شناسائی پنبه اصلی از بقیه نخ ها با جنس های پشم و ابریشم و... معمولا از ۲ روش فیزیکی و شیمیائی استفاده می شود.
تشخیص فیزیکی:
یک رشته نخ پنبه ای را به شعله آتش نزدیک کرد اگر دیدید آن نخ به صورت طبیعی بودن و با سرعت بالا شعله ور شد و با دور کردن نخ از شعله همچنان به سوختن خود ادامه می دهد و پس از خاموش نمودن دود خاکستری رنگی از آن خارج می شود و بوی کاغذ سوخته را می‌دهد.

تشخيص شيميائى:
برای شناسائی پنبه به روش شیمیائی 5 گرم پنبه به محلول اسید سولفوریک 70 درصد را در درون بشر انداخته سپس حدود ۱۰۰ میلی‌لیتر اسید سولفوریک ۷۰٪ درون بشر ریخته و به مدت ۲۰ دقیقه آنرا می جوشانیم. الیاف فوق در طی ‌‌این مدت بصورت رشته در آمده و سپس حل می شوند محلول فوق را از کاغذ صافی عبور می دهیم و سپس کاغذ صافی و محلول را خشک نموده و وزن آن را تعیین می کنیم؛ در صورتی که وزن کاغذ صافی را از وزن قبلی آن کم کنیم وزن باقیمانده الیاف پنبه معلوم می شود.